27 август 2021 година
Заменик претседателот на Владата задолжен за економски прашања координација на економските ресори и инвестиции, Фатмир Битиќи, на покана на АД Електрани на Северна Македонија, денес присуствуваше и се обрати на настанот по повод „Денот на рударите“, кој се одржа во кругот на Рударско енергетскиот комбинат Битола. Освен вицепремиерот Битиќи, на настанот се обратија и генералниот директор на ЕСМ Васко Ковачевски и директорот на РЕК Битола Златко Ќурчиевски.
Вицепремиерот Битиќи го честиташе „Денот на рударите“, на сите рудари вработени во рударско енергетските комбинати Битола и Осломеј, како и во сите други рудници во земјата, при што порача дека заложбите на Владата се рударството како гранка да продолжи да се развива во согласност со најдобрите достапни техники и технологии, како и со меѓународните договори кои ги имаме потпишано за исполнување на светските стандарди за грижата за животната средина, условите за работа, но и животниот стандард на рударите во нашата земја.
„Би сакал да упатам благодарност за рударите во РЕК Битола, во име на сите граѓани на Северна Македонија, за посветеноста и трудот кој секојдневно го вложуваат за да се обезбеди стабилно и постојано снабдување со електрична енергија. Не бадијала луѓето кога работат многу, велат, работам како рудар. Сите сме свесни дека и покрај модернизацијата и технолошкиот развој на рудниците, работата на рударите е навистина тешка и предизвикувачка“, започна вицепремиерот.
Битиќи се осврна на актуелната состојба на рударството во Северна Македонија, при што зборуваше за платите на вработените во секторот, производството и извозот на компаниите кои работат во секторот.
„ Радува фактот дека просечната нето плата исплатена во овој сектор е во растечки тренд. Според податоците од Државниот завод за статистика за просечната нето плата за периодот јануари-јуни 2021, во секторот рударство и вадење на камен изнесува 39.324 денари и бележи раст од 6,3% во однос на периодот јануари-јуни 2020 година, додека оваа плата е за 36,8% повисока во однос на просечната нето плата на државно ниво, која изнесува 28.744 денари. Рударите, но и сите други граѓани, заслужуваат и повеќе. Заслужуваат пристојна плата и пристојни услови за работа. Затоа ја користам оваа можност да апелирам до сите во рударскиот сектор да ги почитуваат своите вработени, затоа што вработените се клучната алка на секоја компанија. Би сакал да посочам дека секторот рударство и вадење на камен бележи и сериозен раст на извозот од 24,8% во првите шест месеци на 2021 година, во однос на истиот период лани, односно извезени се продукти во вредност од околу 100 милиони евра, што покажува дека и оваа гранка закрепнува од економските последици предизвикани од пандемијата со коронавирусот“, нагласи Битиќи.
Тој зборуваше и за идниот развој на рударството, при што подвлече дека Владата е сериозно посветена да ги постави на вистински колосек активностите кои се одвиваат во сите сектори, па така и во рударството, односно управувањето со минералните суровини.
„Во широки консултации со академската и стручната јавност, граѓанските организации и стопанството, неодамна Владата донесе предлог за измени и дополнувања на Законот за минерални суровини, кој е доставен до Собранието и со кој се овозможува одржлив развој на рударството, со особен фокус на заштита на животната средина и одржување на високо ниво на квалитетот на животот на граѓаните. Со последните законски измени се додаваат повеќе основи за едностран раскин на договорот за концесија за експлоатација на минерални суровини од страна на државата, со што се заоструваат условите за работа на концесионерите, а со тоа покажуваме дека ги следиме најновите мерки за заштита на животната средина, но и како што претходно нагласив и најдобрите достапни техники и технологии“, објасни вицепремиерот.
Во периодот кој следува, се планираат огромни инвестиции во секторот енергетика, рече Битиќи, со што се очекува остварување на зеленото сценарио од Стратегијата за развој на енергетика до 2040 година, односно транзицијата кон поеколошки извори на енергија.
„Вкупните инвестиции кои ги предвидуваме во секторот енергетика со Интервентниот план за инвестиции до 2027 година, предвидува инвестиции од 3,14 милијарди евра, во најголема мера за фотонапонски и ветерни електрани, гасни електрани, гасоводи и гасно поврзување, со што ќе обезбедиме долгорочно, одржливо и квалитетно снабдување со електрична енергија, но и диверзификација во снабдувањето со енергенси. Само во Битола, тука во РЕК, планираме да започнеме со две фотонапонски електрани со инсталирана моќност од по 10 мегавати за што се планирани инвестиции од околу 18 милиони евра, како и уште една фотонапонска електрана од 40 мегавати. Дополнително, преку јавно приватно партнерство, планираме изградба на уште две фотонапонски електрани од по 50 мегавати, а имаме и проекција за гасна електрана во РЕК Битола од 200 мегавати. Вредност на инвестицијата е 100 милиони евра, а ако започнеме навреме со овој проект, веднаш сакаме да надоградиме дополнителни 200 мегавати, како втора фаза во севкупниот план за затворањето на централни на јаглен во периодот 2028, 2029, 2030 година, согласно европските укажувања. На овој начин, рударско енергетскиот комбинат ќе го трансформираме во поеколошки извор и ќе ги задржиме вработените во претпријатието. Заокружување на целиот систем во овој регион ќе се постине со изградбата на топловодната мрежа за Битола, Новаци и Могила, проект со KFW Банката, вреден 35 милиони евра“, заврши вицепремиерот за економски прашања, Фатмир Битиќи.
Генералниот директор на АД ЕСМ, Васко Ковачевски, во своето обраќање посочи дека во изминатиот период се реализирани многу проекти, започнати се и реализирани повеќе инвестициски проекти, воведени се промени во работниот процес, а подобрени се и условите за работа.
,,Нашата цел како компанија е во иднина повеќе да вложуваме, и во нови производни капацитети, но и во постоечките. Вложуваме и ќе вложуваме во обновливи извори на енергија, што е согласно со државната енергетска стратегија, но вложуваме и во модернизација на другите капацитетите, особено во РЕК Битола, но и во РЕК Осломеј, од причини што без енергија од термоелектрани е невозможно да се одржи стабилен и сигурен енергетски систем. Од друга страна европските директиви во енергетиката се такви што мора да се обезбедат високи еколошки стандарди при производството од јаглен и ние мораме да ги почитуваме тие стандарди’’, потенцира во своето обраќање директорот на АД ЕСМ Васко Ковачевски.
Генералниот директор на РЕК Битола, Златко Ќурчиевски нагласи дека за команијата сите вработени се драгоцени, независно дали работат во рудниците, термоелектраните или во службите.
,,Како што се менуваат околностите во работата на рударите, така се менуваат и околностите во кои постои и работи РЕК Битола. Новите трендови носат нови предизвици. Пред нас се наоѓа период на трансформација на електроенергетскиот систем на земјата кој од една страна мора да остане стабилен, а од друга страна мора да биде и праведен. Никој не треба да чувствува страв дека дека ќе остане без егзистенција’’, посочи директорот на РЕК Ќурчиевски.
На настанот беа доделени и благодарници на вработени во РЕК Битола и РЕК Осломеј, кои покажале исклучителна посветеност, одговорност и квалитет. при извршувањето на работните задачи.
*****
Zëvendëskryeministri Bytyqi në një ngjarje me rastin e "Ditës së minatorëve" në REK Bitola (Manastir) - Pagat në sektorin e minierave janë 36.8% më të larta se mesatarja, po bëjmë përpjekje për zhvillimin e xehetarisë sipas standardeve më bashkëkohore botërore
Zëvendëskryeministri i Qeverisë, përgjegjës për çështje ekonomike, koordinim me resorët ekonomikë dhe investimet, Fatmir Bytyqi, me ftesë të SHA Elektrana e Maqedonisë së Veriut, sot mori pjesë dhe foli në ngjarjen me rastin e "Ditës së minatorëve", e cila u mbajt në hapësirat e Kombinatit të minierës energjetike Bitola në Manastir. Përveç zëvendëskryeministrit Bytyqi, në këtë ngjarje folën edhe drejtori i përgjithshëm i EMV Vasko Kovaçevski dhe drejtori i REK Bitola Zlatko Qurçievski.
Zëvendëskryeministri Bytyqi ua uroi "Ditën e minatorëve" të gjithë minatorëve të punësuar në kombinatet e minierave energjetike në Manastir dhe Osllomej, si dhe në të gjitha minierat e tjera në vend, dhe tha se përpjekjet e Qeverisë janë që xehetaria të vazhdojë si degë në përputhje me me teknikat dhe teknologjitë më të mira që janë në dispozicion, si dhe me marrëveshjet ndërkombëtare që kemi nënshkruar për të përmbushur standardet botërore për kujdesin mjedisor, kushtet e punës dhe standardet e jetesës së minatorëve në vendin tonë.
“Dua të falënderoj minatorët në REK Bitola, në emër të të gjithë qytetarëve të Maqedonisë së Veriut, për përkushtimin dhe përpjekjen që bëjnë për çdo ditë për të siguruar furnizim të qëndrueshëm dhe të vazhdueshëm të energjisë elektrike. Nuk thonë njerëzit së koti, se kur punojnë shumë, punoj si minator. Të gjithë jemi të vetëdijshëm se pavarësisht modernizimit dhe zhvillimit teknologjik të minierave, puna e minatorëve është vërtet e vështirë dhe sfiduese", tha zëvendëskryeministri.
Bytyqi iu referua gjendjes aktuale të minierave në Maqedoninë e Veriut, duke folur për pagat e të punësuarve në sektor, prodhimin dhe eksportet e kompanive që operojnë në këtë sektor.
“Më vjen mirë që paga mesatare neto e paguar në këtë sektor është duke u rritur. Sipas të dhënave nga Enti Shtetëror i Statistikave për pagën mesatare neto për periudhën janar-qershor të vitit 2021, në sektorin e minierave dhe guroreve ishte 39.324 denarë dhe ka rritje për 6,3% në krahasim me periudhën janar-qershor të vitit 2020, ndërsa kjo pagë është me 36,8% më të lartë krahasuar me pagën mesatare neto në nivel shtetëror, në vlerë prej 28.744 denarë. Minatorët, por edhe të gjithë qytetarët e tjerë, meritojnë më shumë. Ata meritojnë një pagë të mirë dhe kushte të mira pune. Prandaj shfrytëzoj rastin që t’u bëj thirrje të gjithëve në sektorin e minierave që të respektojnë të punësuarit e tyre, sepse të punësuarit janë hallka kryesore e çdo kompanie. Dua të theksoj se sektori i minierave dhe guroreve ka një rritje serioze të eksporteve prej 24,8% në gjashtë muajt e parë të vitit 2021, në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, gjegjësisht u eksportuan produkte me vlerë rreth 100 milionë euro, gjë që tregon se edhe kjo degë po e merr veten nga pasojat ekonomike të shkaktuara nga pandemia e koronavirusit”, theksoi Bytyqi.
Ai foli edhe për zhvillimin e ardhshëm të xehetarisë, duke theksuar se Qeveria është e angazhuar seriozisht për të vënë në rrugën e duhur aktivitetet që zhvillohen në të gjithë sektorët, si dhe në xehetari, gjegjësisht menaxhimin e burimeve minerale.
"Në konsultime të gjera me opinionin akademik dhe profesional, organizatat e shoqërisë civile dhe ekonominë, Qeveria së fundmi miratoi një propozim për ndryshime në Ligjin për burimet minerale, i cili u dorëzua në Kuvend dhe që mundëson zhvillim të qëndrueshëm të minierave, me fokus të veçantë për mbrojtjen e mjedisit dhe ruajtjen e një niveli të lartë të cilësisë së jetës së qytetarëve. Ndryshimet e fundit ligjore shtojnë më shumë arsye për përfundimin e njëanshëm të marrëveshjes së koncesionit për shfrytëzimin e burimeve minerale nga shteti, e cila shtrëngon kushtet e punës të koncesionarëve, dhe kështu tregon se ne ndjekim masat e fundit për mbrojtjen e mjedisit, por siç theksova, teknikat dhe teknologjitë më të mira që janë në dispozicion”, shpjegoi zëvendëskryeministri.
Në periudhën e ardhshme, investime të mëdha janë planifikuar në sektorin e energjisë, tha Bytyqi, me çka pritet të arrihet skenari i gjelbër i Strategjisë për Zhvillimin Energjetik deri në vitin 2040, gjegjësisht kalimin në burime më ekologjike të energjisë.
“Investimet totale që i parashikojmë në sektorin e energjisë me Planin e Ndërhyrjes për Investime deri në vitin 2027, parashikojnë investime prej 3,14 miliardë euro, kryesisht për termocentrale fotovoltaike dhe të erës, termocentrale e gazit, tubacionet e gazit dhe lidhjet e gazit, të cilat do të sigurojnë furnizim afatgjatë, të qëndrueshëm dhe cilësor me energji elektrike, por edhe diversifikim në furnizimin me energji. Vetëm në Manastir, këtu në REK, planifikojmë të fillojmë me dy termocentrale fotovoltaike me një kapacitet të instaluar 10 megavat secila, për të cilat janë planifikuar investime prej rreth 18 milionë euro, si dhe një termocentral tjetër fotovoltaik prej 40 megavat. Për më tepër, përmes një partneriteti publik-privat, planifikojmë të ndërtojmë dy termocentrale të tjera fotovoltaike prej 50 megavat secila, dhe kemi një projeksion për një termocentral me gaz në REK Bitola prej 200 megavat. Vlera e investimit është 100 milionë euro, dhe nëse fillojmë me kohë me këtë projekt, menjëherë duam të azhurnojmë 200 megavat shtesë, si faza e dytë në planin e përgjithshëm për mbylljen e centraleve të qymyrit në periudhën 2028, 2029 , 2030, sipas indikacioneve evropiane. Në këtë mënyrë, ne do ta transformojmë Kombinatin e minierës energjetike në një burim më ekologjik dhe do t'i mbajmë të punësuarit në ndërmarrje. Përfundimi i të gjithë sistemit në këtë rajon do të arrihet me ndërtimin e rrjetit të ujit të nxehtë për Manastirin, Novacin dhe Mogilën, një projekt me Bankën KFW, me vlerë 35 milionë euro," përfundoi zëvendëskryeministri për çështjet ekonomike Fatmir Bytyqi.
Drejtori i përgjithshëm i SHA EMV, Vasko Kovaçevski, në fjalimin e tij vuri në dukje se në të kaluarën janë zbatuar shumë projekte, kanë filluar dhe zbatuar disa projekte investuese, janë bërë ndryshime në procesin e punës, kurse janë përmirësuar edhe kushtet e punës.
“Qëllimi ynë si kompani është të investojmë më shumë në të ardhmen, si në objektet e reja të prodhimit ashtu edhe në ato ekzistuese. Ne investojmë dhe do të investojmë në burime të rinovueshme të energjisë, që është në përputhje me strategjinë shtetërore të energjisë, por investojmë edhe në modernizimin e objekteve të tjera, veçanërisht në REK Bitola në Manastir, por edhe në REK Osllomej, sepse pa energji nga termocentralet ajo është e pamundur të ruhet një sistem energjie i qëndrueshëm dhe i sigurt. Nga ana tjetër, direktivat evropiane në sektorin e energjetikës janë të tilla që standardet e larta mjedisore duhet të sigurohen gjatë prodhimit nga qymyri dhe duhet t’i respektojmë ato standarde", theksoi në fjalën e tij drejtori i SHA EMV Vasko Kovacevski.
Drejtori i Përgjithshëm i REK Bitola nga Manastiri, Zlatko Qurçievski theksoi se për kompaninë të gjithë të punësuarit janë të vlefshëm, pavarësisht nëse punojnë në miniera, termocentrale apo shërbime.
“Me ndryshimin e rrethanave në punën e minatorëve, ndryshojnë edhe rrethanat në të cilat ekziston dhe vepron REK Bitola në Manastii. Tendencat e reja sjellin sfida të reja. Ne po përballemi me një periudhë transformimi të sistemit energjetik të vendit, i cili nga njëra anë duhet të mbetet i qëndrueshëm, kurse nga ana tjetër duhet të jetë i drejtë. Askush nuk duhet të ketë frikë se ai do të mbetet pa ekzistencë", theksoi drejtori i REK Qurçievski.
Në këtë ngjarje u ndanë mirënjohje për të punësuarit e REK Bitola në Manastir dhe REK Osllomej, të cilët treguan përkushtim, përgjegjësi dhe cilësi të jashtëzakonshme gjatë kryerjes së detyrave të punës.
Линк до видео изјава на вицепремиерот Фатмир Битиќи / Linku për video dhe deklarat e zëvendëskryeministrit Fatmir Bytyqi
