25 најчесто поставувани прашања

Прашање 2: Аплицирав за кредитирање преку Развојната банка на првиот јавен повик, но се уште нема одговор дали ми е одобрен.

Одговор: Од обработените барања (апликации) за кредитирање преку првиот јавен повик, во тек е потпишување на договори со 136 компании апликанти кои ги исполните условите. Развојната банка продолжува интензивно да работи на обработка на останатите барања заради утврдување на исполнетоста на условите и потпишување на договори со компаниите.

Прашање 4: Има случаи на вработени кои се плашат од ситуацијата и неоправдано отсуствуваат од работа. Би ве замолиле за појаснување на Уредбата за субвенционирање на придонесите, но и појаснување како да постапиме со ваквите случаи на вработени, бидејки во целост се почитуваат мерките на Владата за спречување од ширење на заразата од една страна, меѓутоа навистина се бориме работниот процес непрекинато да функционира со зголемен обем на работа поради настанатата ситуација. Ако им прекине работниот однос без отказен рок, за кој воедно се во целост исполнети условите, фирмата е ставена во незавидна позиција бидејки ќе нема право на субвенции, но истото не е предвидено во Уредбата за субвенционирање. Односно согласно Уредбата за субвенционирање на 50% од придонесите, нема фирмата да има право на субвенции ако не го задржи истиот број на вработени со состојба 31.03.2020 година (член 4, став 2 точка б од Уредбата).

Одговор: Работодавачот кој побарува финансиска поддршка не смее бројот на вработени, да го намали за месец април, мај и јуни 2020 година во однос на бројот на вработени со состојба на 31 март 2020 година, земајќи ги во предвид и вработените преку приватна агенција за вработување, освен во случај на пензионирање или смрт. Дополнително укажуваме дека по завршување на вонредната состојба и мерките и препораките усвоени од Владата, работодавачот може на работникот да му го откаже договорот за вработување без отказен рок во случаите на кршење на работниот ред и дисциплина, или неисполнување на работните обврски утврдени со овој или друг закон, колективен договор, правила за работниот ред и дисциплина и договорот за вработување, а особено ако работникот неоправдано изостане од работа три последователни работни дена или пет работни дена во текот на една година.

Прашање 6: Дали финансиска поддршка за исплата на плата во износ до 14.500 денари се однесува на нето платата што треба да ја исплати работодавачот како минимална нето плата или се однесува на бруто платата во висина до 14.500 денари.

Работодавачите ќе добиваат по 14.500 денари нето по вработен месечно и ова не е плата, туку износ на финансиска поддршка која секоја компанија може да ги искористи.

Прашање 8: Во кој рок треба да се достават пресметките за придонеси за плата за да можат да ја користат мерката? Немало во Уредбата дефинирано дали останува до 5-ти во тековниот месец, за претходниот месец како што првично било објавено на прес.Исто така, за Член 9 од Уредбата, прва алинеја не дефинира дали резултатот од работењето од 2020 треба да биде позитивен или негативен, односно дали ќе биде добивка или загуба, па да знаат дали ќе треба да враќаат средства назад во буџетот.

Одговор: Во однос на рокот за поднесување на МПИН образецот за пресметка на плата, во член 5 точка 5 од самата Уредба за мерката за финансиска поддршка, е наведено дека Роковите за поднесување на МПИН образецот до Управата за јавни приходи и исплатата на платата, данокот на доход и социјалните придонеси е уредено согласно постоечките закони за исплата на плата.

Во однос на враќањето на средствата, во член 7 од Уредбата е наведена обврската за враќање на средствата.

Работодавачот кој го искористил правото на финансиска поддршка за исплата на плати, има обврска примените финансиски средства да ги врати во Буџетот на Република Северна Македонија, но најмногу до износот од 50% од остварениот финансиски резултат за 2020 година зголемен за износот на оданочивите расходи и помалку искажаните приходи во Даночниот биланс за обврзниците на данокот на добивка.

Работодавачот кој има негативни резултати во работењето, а го искористил правото на финансиска поддршка нема обврска да ги врати средствата.

Прашање 10.1.: Обврзник сум на данок на добивка. Може ли да ми го објасните делот за враќање на парите добиени за финансиска поддршка за плата како 50% од остварениот финансиски резултат? Ве молам да ми дадете примери за да го разберам? Дали ако остварам загуба треба да вратам?

Одговор:

ЗАГУБА (ДАНОЧНА ОСНОВА = НУЛА) 

Обврзник на данокот на добивка кој искористил мерка за финансиска поддршка во износ од 14.500 месечно по вработен, НЕМА да ги враќа примената финансиски средства ако искажал ЗАГУБА како финансиски резултат во Билансот науспех за 2020 година, која е повисока од оданочивите расходи во Даночниот биланс.

Овој обврзник не формирал даночна основа за оданочување на добивката на АОП 40 од Даночниот биланс за оданочување на добивка – образец ДБ за 2020 година.

ДОБИВКА (ФОРМИРАНА ДАНОЧНА ОСНОВА)

Напомена:      ФИНАНСИСКИ РЕЗУЛТАТ (ДОБИВКА или ЗАГУБА пред оданочување)
                                + Оданочивите расходи ја формираат ДАНОЧНАТА ОСНОВА за данок на добивка

Примената финансиска поддршка, обврзник на данокот на добивка би ја вратил ако искажал ДАНОЧНА ОСНОВА во Даночниот биланс за 2020 година (АОП 40), но максимимално најмногу до износот од 50% од ДАНОЧНАТА ОСНОВА.

Пример:

1. Добиена финансиска поддршка за 5работници
   за месеците април и мај 2020 година
   [(5 х 14.500) х 2] = 72.500 х 2                                                                                 245.000
2. Даночна основа во Даночниот биланс за 2020 година                                       68.000
3. 50% од Даночна основа во Даночниот биланс за 2020 година                         34.000
   (68.000 х 50%)                                                                                                                                                  
4. Работодавачот обврзник на данокот на добивка                                               17.000
   би вратил вкупно
   (на три рати, по 5.667 месечно, во месеците
   април, мај и јуни 2021 година)                                                                                                        
5. Износ кој работодавачот обврзник на данокот
   на добивка НЕМА да го врати
   (245.000 – 17.000)                                                                                                 228.000

Варијанта:

• 2. Даночна основа во Даночниот биланс за 2020 година                                      950.000
• 3. 50% од Даночна основа во Даночниот биланс за 2020 година
  (950.000 х 50%)                                                                                                    475.000
• 4. Работодавачот обврзник на данок на добивка
  би го вратил вкупниот износ
  на примена финансиска поддршка
  (на три рати, по 81.667 месечно, во месеците
  април, мај и јуни 2021 година)                                                                           245.000

Правило:

Вкупниот износ на примена финансиска поддршка би ги вратил
САМО оној работодавач, обврзник на данокот на добива
кој би искажал ДАНОЧНА СОНОВА за данокот на добивка
ДВОЈНОповисока од примената финансиска поддршка (245.000 х 2) 490.000

Прашање 11: Самостоен вршител на дејност како може да аплицира за мерката за плата од 14.500 денари за месец април и мај.

Одговор: Процедурата е иста како и за претходно поставеното прашање во однос на Лицата кои вршат занаетчиска дејност, кои се опфатени со иста Уредба.

Самостоен вршител на дејност – барател на финансиска поддршка поднесува Барање за финансиска поддршка за исплата на финансиски средства до Управата за јавни приходи. Формата и содржината на Барањето за финансиска поддршка за исплата на финансиски средства ја пропишува Министерот за финансии. 

Барањето, физичкото лице кое врши самостојна дејност го поднесува преку системот е-даноци на Управата за јавни приходи до 5-ти во месецот за претходниот месец, а комплетноста на Барањето го потврдува Управата за јавни приходи, во рок од 3 дена од денот на приемот на барањето.

Во Барањето, физичко лице кое врши самостојна дејност, дава Изјава за исполнетоста на условите од Уредбата.

Управата за јавни приходи ја известува Владата на Република Северна Македонија за физичките лица кои вршат самостојна дејност-баратели на финансиска поддршка кои ги исполниле условите за финансиска поддршка за исплата на финансиски средства.

Износот на финансиска поддршка се исплатува до 13-ти во месецот за претходниот месец преку Владина Програма за финансиска поддршка на физички лица кои вршат самостојна дејност.

Прашање 13: Имав договор на неопределено време, меѓутоа поради целата ситуација, газдата ми даде отказ. Дали може да искористам некоја од мерките на Владата?

Одговор: Доколку имате престанок на работниот однос, може да користите паричен надоместок. Право на паричен надоместок има невработено лице што било во работен однос најмалку 9 месеци непрекинато, или 12 месеци со прекин во последните 18 месеци, пред престанокот на работниот однос. Надоместокот се иплатува согласно годините за работен стаж. Подетални информации за правото на следниот линк: https://av.gov.mk/paricen-nadomestok.nspx

Прашање 15: Работодавач на вработено лице му дава минимална плата за месец април и мај, правното лице ги условува да потпишат дека нема да работат после мај.

Одговор: За било какво прекршување на правата утврдени со Законот за работни односи, вработените да пријават во Државниот инспекторат за труд

ПРИЈАВА од познат подносител (физичко лице)

http://dit.gov.mk/?page_id=208

ПРИЈАВА од анонимен подносител

http://dit.gov.mk/?page_id=202

poplaki@dit.gov.mk; 3296-310; 3116-110

Прашање 17: Каде може да се добие дозвола за движење во полициски час за лице кое е со нега, односно за лице кое пружа нега на други лица?

Одговор:

Министерство за информатичко општество и администрација

Инфо за сите дозволи преку МИОА

 http://www.mioa.gov.mk/?q=mk/node/2908

Сите дозволи што ги обезбедува МИОА, се достапни преку порталот за uslugi.gov.mk

Видео линк со информации за тоа како се добива дозволата!

https://www.youtube.com/watch?v=Va028SR6y7s&feature=youtu.be

За да се обратат во МИОА за проблем

cabinet@mioa.gov.mk

Прашање 19: Дали вработените во градежни компании може да се движат за потреби на работата за време на полицискиот час?

Одговор: Градежништвото  е еден од клучните сектори, покрај производството, за растот и развојот на економијата и токму поради тоа започнатите градежни активности не смеат да сопрат во овој период.

Дозволите за движење  на работници  во време на полициски час, може да се користат и за градежниците, со оглед на фактот  дека нивното работното место е на објект и може да се третира како производство.

Дозволите за движење  на работници за време на полициски час, се издаваат од самиот работодавач, на меморандум на компанијата, а по урнек усвоен на Главниот координативен кризен штаб на 22 март 2020 година, доставен до сите стопански комори, организации на работодавачи и други асоцијации.

Освен заверка во самата компанија дозволата за движењена работник  не треба да се заверува во друг орган на државната управа. Единствено, работникот за кој е издадена соодветна дозвола за движење во полициски час, мора да ја има во себе дозволата за движење во полициски час додека се движи од местото на живеење до местото каде извршува работни обврски и обратно, а во случај на контрола од припадник на министерството за внатрешни работи/полиција, мора истата да ја даде на увид.

Согласно Законот за работни односи, работодавачот го организира работниот процес според потребите и условите, а во однос на прекувремената, сменска или ноќна работа, доколку има потреба, истата може да се реализира, така што треба да се почитува Законот за работни односи, чии одредби се важечки и во време на вонредна состојба, освен ако со уредба не е поинаку уредено.

Прашање 21: Може ли да ми го објасните делот со користењето на годишен одмор? Дали доколку имаме премногу работа, а вработениот бара одмор кој што во моментот не можеме да му го дадеме, имаме право на тоа?

Одговор: Со Уредбата за примена на Законот за работни односи за време на вонредна состојба се регулира користењето на годишните одмори на вработени во приватниот сектор.

За работниците вработени во приватниот сектор опфатени  од времените мерки за заштита од ширење и превенција од Коронавирус COVID-19, неискористениот дел од годишниот одмор, односно неискористениот годишен одмор  од календарската 2019 година, да се искористи до 31 мај 2020 година, согласно потребите на работниот процес и одобрение на работодавачот.

За работниците вработени во приватниот сектор опфатени од времените мерки за заштита од ширење и превенција од Коронавирус  COVID-19, делот од годишниот одмор за 2020 година кој мора да се искористи во  траење од две непрекинати работни недели, да го искористат  до 30 јуни 2020 година, согласно потребите на работниот процес и одобрение на работодавачот.

Работодавачот има право да даде или да не даде годишен одмор согласно потребите на работниот процес.

Прашање 23: Дали има потреба да вадиме нови потврди од градинките/училиштата ние што веќе имаме извадено за ослободување на еден родител од работа?

Одговор: Продолжуваат да важат истите потврди се до истекот на времените мерки.

Прашање 25: Дали може додека користам мерка за ослободување од работа, бидејќи сум лице со хронично заболување, работодавачот да побара да се вратам на работа?

Одговор: Согласно мерките и препораките на Владата на РСМ за заштита и превенција од ширење на корона вирусот COVID 19, лицата со хронични заболувања со потврда од матичниот лекар се ослободени од одење на работа. Меѓутоа, во лична писмена изјава што ја доставувате во прилог со потврдата стои дека вие сте достапен на работодавачот и дека доколку има потреба истиот може да ве побара да се појавите на работното место 2 или 3 часа.